به گزارش روابط عمومی نیروی انسانی، در این گفت‌وگو با تجربه مدیرعامل شرکت دانش بنیان «درینه سیاه آریا» و تلاش‌های به‌وقفه وی و همکارانش برای تولید بنزین و گازوئیل از زباله‌های شهری، از شکل گیری ایده تا عملیاتی و تجاری‌سازی آن و مشکلات و موانعی که ممکن است سر راه هر کارآفرینی قرار بگیرد آشنا می‌شویم. به گزارش کارآفرین نیوز، طبق آنچه در آیین نامه ارزیابی شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان آمده، شرکت دانش بنیان موسسه‌ای خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی در راستای گسترش اختراع و نوآوری و در نهایت تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش‌افزوده فراوان تشکیل می‌شود. بر همین اساس، در پارک‌های علم و فناوری کشور بستری فراهم شده تا صاحبان ایده‌های نو و خلاقانه به پرورش ایده خود بپردازند و این ایده را تا مرحله تبدیل شدن به شرکت دانش بنیان و تجاری‌سازی محصول نهایی حمایت کنند. برای نمونه می‌توان به پارک علم و فناوری خلیج فارس بوشهر اشاره کرد که در آن، تیمی متشکل از ۶ جوان کارآفرین و صاحب ایده گرد هم آمدند و توانستند با استفاده از زباله، بنزین و گازوئیل تولید کنند. «کاظم صالحی» که مدیریت شرکت دانش بنیان درینه سیاه آریا را برعهده دارد متولد آذرماه سال ۱۳۶۷ است؛ او می‌گوید از کودکی رویای مدیریت کارخانه‌ای بزرگ و صنعتی را در سر می‌پرورانده و همیشه دنبال راهی برای تحقق این آرزو بوده است. البته این آرزو به نوعی دیگر به واقعیت پیوسته و دیر یا زود شاهد تاسیس مجموعه‌ای صنعتی با مدیریت این جوان در حوزه تولید بنزین و گازوئیل از زباله‌های بازیافتی خواهیم بود. مدیرعامل و نایب رییس هیات مدیره شرکت دانش بنیان درینه سیاه آریا در این باره گفتگویی با خبرنگار کارآفرین نیوز داشت و با اشاره به اینکه قرار گرفتن در مسیر تولید دانش بنیان به دوران کودکی‌ام بر میگردد، می‌گوید: پدرم همواره مشاوره دهنده خوبی برایم بود و در مواردی که با چالش یا مانعی برخورد می‌کردم سعی داشتم از مشاوره‌های او نهایت بهره را ببرم و ایده‌پروری‌های بزرگتری داشته باشم. جدای از تشویق به ادامه تحصیل، پدرم به من آموخت که از تجربیات دیگران درس بگیرم و برای تحقق یک رویای ایده‌آل بدون وقفه تلاش کنم. با توجه به علاقه‌ای که به رشته مهندسی کامپیوتر داشتم در مقطع کارشناسی در شاخه برنامه‌نویسی کامپیوتر تحصیل کردم و سال‌ها در این عرصه فعالیت داشتم اما به آن نتیجه مطلوبی که مدنظرم بود نرسیدم و تصمیم گرفتم در عرصه‌های دیگر فعالیت کنم تا علاقمندی واقعی خود را کشف کنم و نهایتا به حوزه زیست محیطی ورود کرده و سال ۱۳۸۴ در بحث مدیریت راهبردی و مدیریت پسماند شرکتی در استان بوشهر تاسیس کردم و از این طریق قراردادهایی با شهرداری‌ها برای تصفیه شیرآبه‌ها منعقد کرده و مشغول کار در این حوزه بودم. چندسالی گذشت و زمانی که در منطقه کهریزک تهران روی تبدیل شیرآبه زباله‌ها به آب کشاورزی کار می‌کردیم تحقیقاتی نیز انجام داده و با طرح یک پرسش در ذهن مخترع اصلی طرح تبدیل زباله به سوخت (رامین حبیبی) به این مسیر ورود کردیم. پرسش مربوطه با این مضمون بود که آیا تکنولوژی در دنیا وجود دارد که بتواند از تولید شیرآبه جلوگیری کند؟ همین مسئله باعث شد به بررسی این موضوع بپردازیم و در نهایت طبق آزمایشاتی که انجام دادیم متوجه شدیم یک وجه اشتراک بین تمامی زباله‌های دفن شده وجود دارد و آن، هیدروکربن است. با توجه به اینکه هیدروکربن یکی از پایه‌های تولید سوخت است، به این سمت هدایت شدیم و سعی کردیم از زباله، سوخت بنزین و گازوئیل تولید کنیم. پس از تحقیقات هم سمت اجرای این پروژه رفتیم و به این منظور شرکت درینه سیاه آریا را در سال ۱۳۹۵ تاسیس کرده و صنعتی شدن این طرح را در دستور کار قرار دادیم. البته، پیش از اینکه شرکت را تاسیس کنیم طی مراحل مختلف (از سال ۱۳۸۹ به بعد) رکتورهای اولیه‌ای احداث کردیم و اقداماتی برای ثبت اختراع انجام دادیم اما در این راه با مشکلات و سنگ‌اندازی‌هایی مواجه شدیم. به مرور طرح ما به‌روزرسانی شد و غیرقابل رقابت که خروجی اینکار ارتقای کیفیت محصول نهایی بوده است. دستگاه‌هایی که برای انجام این فرآیند استفاده می‌کنیم تولید داخل هستند و بخشی از آن‌ها توسط تیم ۶ نفره شرکت طراحی و تولید شده و به هیچ وجه وارداتی نیستند. ۷۰ درصد از طرح مشابه سایر پروژه‌های تبدیل زباله به سوخت است به این ترتیب که زباله‌های شهری وارد سیستم پردازش مکانیزه می‌شود و بعد از جداسازی زباله‌های تر و خشک، زباله‌های خشک به سمت بازیافت و کارخانه‌های الیاف هدایت می‌شود. زباله‌های تر نیز تبدیل به کود ورمی کمپوست که مصارف کشاورزی دارد. 30 درصد الباقی طرح ما مشابه داخلی و خارجی ندارد و عملکرد آن به این صورت است که زباله‌هایی که قابلیت بازیابی ندارد بجای اینکه سوزانده یا دفن شوند که مضرات زیست محیطی دارد، وارد رکتورهای ابداعی ما شده و نهایتا تبدیل به سوخت بنزین و گازوئیل می‌شود. با اجرای این تکنولوژی عملا دفن زباله به صفر می‌رسد و دیگر تولید شیرآبه نیز نخواهیم داشت. به گفته این مدیر جوان شرکت دانش بنیان درینه سیاه آریا، اوایل دهه ۹۰ طرح را به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ارائه دادیم و با اخذ تاییدیه اختراع و نوآوری مجوز ثبت شرکت دانش بنیان صادر شد و معاونت علمی، تیم ما را به منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس عسلویه برای اجرای پروژه در ابعاد بزرگتر معرفی کرد اما پروسه اداری وزارت نفت و سازمان منطقه ویژه طولانی شد و در کنار پیگیری‌هایی که در عسلویه انجام می‌دادیم توانستیم در سال ۱۳۹۳ یک همکاری با سازمان منطقه آزاد کیش داشته باشیم و پایلوت صنعتی طرح را در جزیره کیش احداث کنیم و کار متوقف نشد. اما اگر منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس بروکراسی‌های اداری را کنار می‌گذاشت سریعتر به صنعتی شدن طرح می‌رسیدیم. افسوس که اینکار به کندی صورت می‌گرفت نهایتا در سال ۱۳۹۶ اولین مصوب اجرای طرح را از سازمان منطقه ویژه پارس دریافت کردیم و در سال ۱۳۹۷ توانستیم قراردادی با این سازمان منعقد کنیم. این قرارداد صرفا جهت تحویل ۱۰ هکتار زمین به شرکت بود؛ برای اجرای طرح نیازمند مجوز ارزیابی اثرات زیست محیطی از سازمان محیط زیست کشور نیز بودیم که این موضوع هم پروسه طولانی داشت اما بالاخره توانستیم به عنوان اولین شرکت دانش بنیان برای طرح تولید بنزین و گازوئیل از زباله‌ها، مجوز ارزیابی اثرات زیست محیطی را دریافت کنیم. بعد از ابلاغ مجوز زیست محیطی، روی زمینی که مورد قرارداد با منطقه ویژه بود، توانستیم یکسری عملیات‌های اجرایی اولیه از قبیل ایجاد ۸۰۰ متر راه دسترسی و عملیات کنترل سیلاب و خاکبرداری و... را انجام دهیم. با وجود این سازمان منطقه آزاد به تعهد خود به طور کامل عمل نکرد و فقط ۴ هکتار به شرکت تحویل داد و پس از پایان مهلت قرارداد، نسبت به تمدید آن اقدامی انجام نداد که این بدعهدی خساراتی به درینه سیاه آریا وارد کرد. اگر مجوزهای لازم به سرعت صادر می‌شد، این پروژه سال ۱۳۹۲ با صرف هزینه ۲۰ میلیارد تومانی به بهره‌برداری می‌رسید اما این اتفاق نیفتاد و امروز بهره‌برداری از یک فاز این پروژه بالغ بر ۳۰۰ میلیارد تومان هزینه می‌برد که تامین این میزان سرمایه با دشواری‌هایی همراه است. البته، طبق برآوردی که داشتیم از سال ۱۳۹۸ تاکنون تیم ۶ نفره شرکت نزدیک به ۲۰ میلیارد تومان برای احداث این پروژه هزینه کرده است. گاها بخاطر سنگ اندازی‌ها، خسته شدیم اما ناامید نه. ناامیدی برای تیم ما معنا ندارد و همواره در تلاش بوده‌ایم تا جایی که با وجود تمام سختی‌ها، در سال ۱۳۹۸ موفق به تولید بنزین و گازوئیل یورو ۵ شدیم. بزرگترین چالشی که در صنایع نفت و پسماند با آن مواجه هستیم، مافیا (گاها شامل مدیران رده میانی نیز می‌شود) و انحصاری بودن فعالیت در این حوزه‌ها است چرا که مافیاها علاقمند به ورود تکنولوژی‌های جدید به این عرصه نیستند و اجازه به ثمر رسیدن پروژه‌هایی همچون طرح تبدیل زباله به بنزین و گازوئیل را نمی‌دهند. بخش زیادی از سنگ‌اندازی‌ها سر راه شرکت‌های دانش بنیان نیز به علت فعالیت این گروه‌ها است اما نباید این واقعیت را انکار کرد که نهادهای نظارتی و امنیتی در این مباحث از مجموعه‌های دانش بنیان حمایت کرده و مانع گسترش مافیا شده‌اند. این پروژه در سطح بین‌الملل نیز شناخته شده و از سال ۲۰۱۷ تاکنون از بیش از ۱۲ کشور (همچون انگلستان، امارات، اسپانیا، ایالات متحده امریکا، هند، چین، ژاپن و…) دعوتنامه بین‌المللی دریافت کرده‌ایم. حتی طی سالیان گذشته در سئول، طرح ما به عنوان بهترین طرح زیست محیطی معرفی شد و این دستاورد بزرگی است. شرکت درینه سیاه آریا تا کنون پاسخی به دعوتنامه کشورهای مذکور نداده و فعلا برنامه‌ای برای آن نداریم چرا که تمام تلاش ما این است که این طرح در ایران و استان بوشهر اجرایی و صنعتی‌سازی شود. آنچه اهمیت دارد این است که با وجود سنگ اندازی‌ها، خسته نشده و در سال ۱۳۹۵ برای اولین بار توانستیم در اداره ثبت اختراعات آمریکا، طرح مربوطه را به ثبت اولیه جهانی برسانیم. این اختراع در ایران ثبت نشده به این دلیل که معیار ثبتی که در اداره اختراعات وجود دارد باعث شد احساس خطر کنیم و از آن صرف‌نظر کنیم. در ایران اداره اختراعات خواستار ارائه بیش از ۷۰ درصد داده‌ها و اطلاعات طرح بود اما در عرصه بین‌الملل فقط ۳۰ درصد این داده‌ها آن هم به صورت محفوظ و پلمب ارائه شده که امنیت خاطر مطلوبی برای شرکت به دنبال دارد. تحصیلات تیم ۶ نفره شرکت شامل مهندسی عمران، مهندسی فرآیند، مدیریت HSE و محیط زیست، برنامه‌نویسی کامپیوتر، شیمی، الکترونیک است و برنامه داریم در صورت صنعتی‌سازی طرح افراد متخصص دیگری را به تیم اضافه کنیم. در صورتی که طرح در ابعاد بزرگتر اجرایی شود برای ۲۵۰ نفر به طور مستقیم و برای ۲۰۰ نفر به صورت غیرمستقیم اشتغالزایی می شود. البته در حال حاضر از این طرح درآمدزایی نداریم و اعضای تیم از مشاغل دیگری درآمدزایی کرده و بخشی از آن را به سرمایه شرکت تزریق می کنند. تا بحال به مسئله فروش پروژه فکر نکرده ایم ولی بسیاری مجموعه‌ها بخصوص شرکت‌های بین المللی پیشنهادهایی برای خرید طرح داده‌اند اما اعضای تیم پای کار ایستاده و اینکار را انجام نداده‌اند. هدف مشترک، اصلی‌ترین علت پایداری رابطه شراکتی اعضای تیم است. تمامی اعضا برای رسیدن به این هدف که صنعتی سازی پروژه است، وظایف خود را به درستی انجام می‌دهند. جدای از آن، اعضای تیم دنبال نفع شخصی نیستند و همه به فکر ارتقای شرکت با اجرای طرح هستند. اگر تمامی مسائل و مشکلات سر راه کارآفرینان را نادیده بگیریم، می توان گفت که کارآفرینی در ایران همچون یک زمین کشاورزی غنی است که فقط منتظر یک بذر و باران است.
اتمام خبر
