به گزارش روابط عمومی نیروی انسانی، با وجود آنکه بیش از 50 درصد نیروی کار کشور را زنان تشکیل می دهند، آمارهای رسمی بیانگر آن است که در طول سال های اخیر، تعداد شاغلان زن در ایران با کاهش قابل ملاحظه ای مواجه بوده و روند نزولی را در پیش گرفته است. بی تردید اشتغال در اعتلا و پویایی زندگی بشر امری انکارناپذیر است و زنان در جریان این پویایی به عنوان قشری تاثیرگذار در رشد و توسعه اقتصادی جوامع بشری به شمار می روند.
براساس گزارش اطلس وضعیت زنان، در طول سال های 1375 تا 1390 نرخ اشتغال زنان کشور روند نزولی داشته است؛ به نحوی که طی سال 1375 از کل جمعیت فعال زن در کشور 86.7 درصد شاغل بوده اند. نرخ اشتغال در سال 1385 نیز نسبت به سال 1375 با 10 درصد کاهش به 76.7 درصد رسیده و در سرشماری سال 1390 به 75.8 درصد کاهش یافته است که نشان از کاهش تدریجی سهم اشتغال زنان دارد.
بر اساس این آمار، نرخ اشتغال در میان کل زنان جوان کشور در سال 1375 برابر با 79.1 درصد بوده که شاخص مذکور در سال 1385 با کاهشی قابل توجه به 62.3 درصد رسیده و در سال 1390 این نرخ به 59.4 درصد تنزل یافته است. همچنین مقایسه میان زنان و مردان کشور از نظر شاخص نرخ اشتغال جوانان بیانگر آن است که در این دوره ها، بین نرخ اشتغال زنان جوان و مردان جوان تفاوت وجود داشته و مردان جوان به دلیل سهم بالا، بیشتر به دنبال اشتغال بوده اند.
چندی قبل نعمت زاده - وزیر صنعت، معدن و تجارت - از سه برابر شدن نرخ بیکاری زنان نسبت به مردان خبر داد و گفت: در حال حاضر جمعیت فعال کشور حدود 23 میلیون نفر است که سهم خانم ها در این زمینه بسیار کم و حداکثر 15 درصد است. وی با اشاره به نرخ بیکاری 30 درصدی زنان کشور گفته است: متاسفانه تعداد بیکارهای خانم سه برابر متوسط نرخ بیکاری کشور است و اگر متوسط بیکاری کشور را ۱۱ درصد در نظر بگیریم، سطح بیکاران تحصیلکرده خانم به 30 درصد می رسد.
به اعتقاد نعمت زاده، زنان در برخی مناطق و مشاغل می توانند بیش از مردان حضور داشته باشند، از این رو پیشنهاد کرده است که برخی حوزه ها نظیر آموزش و پرورش تا سطح دبیرستان به زنان واگذار شود. با وجود آنکه در یک دهه اخیر با باز شدن فضای فرهنگی و دانشگاهی، سطح تحصیلات در جامعه زنان افزون تر شده و توقعات و انتظارات زنان برای پذیرش مسئولیت های اجتماعی بالاتر رفته اما زنان نتوانسته اند سهم خود را از بازار کار کشور بگیرند؛ به نحوی که با داشتن توانمندی ها و پتانسیل های بالایی که در حوزه های مختلف از خود نشان داده اند آنچنان که باید به سهم شایسته ای از بازار کار دست نیافته اند. به نظر می رسد که تغییر نوع نگاه به زنان و وجود نگاه سنتی و محدود برخی سیاستگذاران نسبت به مقوله اشتغال و فعالیت زنان از جمله موانع اصلی مشارکت زنان در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی باشد.
حسن طایی - معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی - با اشاره به عدم تعادل میان نرخ اشتغال زنان و مردان می گوید: اگر نرخ مشارکت زنان در جامعه بالا برود نرخ بیکاری زنان و بسیاری از آسیب های اجتماعی کاهش می یابد. وی پایین بودن نرخ مشارکت زنان در بازار کار را مورد اشاره قرار می دهد و می افزاید: آمارها بیانگر آن است که نرخ مشارکت زنان در فعالیت های اقتصادی مطلوب نیست و کاهش مشارکت آنها در بازار کار به منزله عدم تعادل میان نرخ مشارکت زنان و مردان است.
مرکز آمار ایران نیز در گزارش بهار سال 1394، نرخ بیکاری مردان را 9 درصد و نرخ بیکاری زنان را 19.2 درصد اعلام کرد که در نوع خود قابل تامل است و ضرورت توجه به فراهم کردن بازار کار مناسب برای زنان و ایجاد فرصت های شغلی بیشتر را نشان می دهد. در همین راستا حمید حاج اسماعیلی - تحلیلگر بازار کار - بر این باور است که هیچ مانعی برای حضور و مشارکت زنان همپای مردان وجود ندارد و دقت و تعهد زنان و شرایط کار آنها در بسیاری موارد بیش از مردان موثر و نقش آفرین است.
البته او می گوید: متاسفانه سهم زنان در بازار کار گم شده و دلایل متعددی از جمله تبعیض در محیط کار، ساعات کار طولانی، نبود امنیت شغلی، دستمزد کم و شرایط نامناسب کار موجب شده تا بازار کار در چند سال اخیر با بی میلی زنان برای حضور در فعالیت های اجتماعی و اقتصادی رو به رو شود که این امر در کاهش سهم اشتغال زنان بی تاثیر نبوده است. وی در عین حال با تاکید بر لزوم شاغل بودن زنان و گسترش میزان مشارکت آنها در جامعه می افزاید: با توجه به تاثیر مستقیم اشتغال زنان در تولید ناخالص داخلی اگر از نقش زنان در جامعه چشم پوشی کنیم، در واقع از نیمی از سرمایه های نیروی انسانی خود چشم پوشی کرده ایم.
در حالی که افزایش سطح تحصیلکرد گی زنان یک شاخصه و مولفه مهم در توسعه و پیشرفت کشورها محسوب می شود، نوع نگاه به جنس زن در انجام برخی کارها، فقدان تناسب میان بازار کار و نظام آموزشی، کمبود شغل و مهیا نبودن امکانات لازم برای پرورش ایده های جدید موجب شده تا سهم زنان در بازار کار نادیده گرفته شود و شرایط استفاده مناسب از ظرفیت بالقوه زنان آن طور که باید فراهم نشود. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در صدد است تا جهت دهی بخشی از سیاست های بازار کار خود را به سمت بهره گیری از توانمندی ها و ظرفیت های بالقوه زنان سوق دهد و برنامه مشارکت حداکثری زنان را با رویکردی جدید در فعالیت های نوآورانه و مولد دنبال کند.
اتمام خبر
