به گزارش روابط عمومی نیروی انسانی،
افزایش نرخ ارز پایدار نیست
ولی الله سیف/ رئیس کل بانک مرکزی
در چند روز گذشته نوسانات نرخ ارز افزايش يافته و بازار ارز روزهاي ملتهبي را پشت سر مي گذارد. انتظار طبيعي بر آن است که بانک مرکزي به عنوان سياست گذار ارزي کشور، در اين زمينه اتخاذ موضع كند. همين امر اينجانب را بر آن داشت تا مطالبی را در خصوص تحولات اخير بازار ارز بیان کنم.
عوامل مختلفي در تحليل نوسانات اخير بازار ارز توسط تحليل گران در روزنامه ها، خبرگزاري ها و سايتهاي تحليلي بازار ارز ارايه شده و در اين خصوص به مواردي همچون افزايش فصلي تقاضاي ارز به دليل مناسبت هاي مختلف مانند مسافرت های اربعين و سال نو ميلادي، نتايج احتمالي اجلاس اوپک و چشم انداز قيمت نفت، نتايج انتخابات رياست جمهوري آمريکاو ... اشاره شده است.
ليکن در تحليل قابليت اثرگذاري هر يک از اين عوامل بر تحولات بازار ارز بايد به ماهيت اين عوامل و درجه پايداري آنها توجه نمود. واقعيت آن است که تحولات روزهاي اخير بيشتر از هرچيز ديگري ناشي از شوک هاي انتظاري است که با عواملي همچون افزايش تقاضاي فصلي ارز ترکيب شده اند و عليرغم تاثيرگذاري مقطعي بر تغييرات نرخ ارز، از سوي بنيان هاي اقتصاد کلان حمايت نمي شوند.
در ارزيابي مانايي اين اثرات بايد به اين نکته توجه داشت که طي سه سال اخير و عليرغم افت قابل توجه قيمت نفت، بازار ارز از ثبات مطلوبي برخوردار بوده است. روند کاهشي نرخ تورم و حصول به سطوح تک رقمي، نرخ سود واقعي مثبت و جذّاب در بازار پول، رشد اقتصادي بالاي ٥ درصد در فصل اول سال جاري و همچنين کاهش کسري تراز گمرکي و تبديل آن به مازاد تجاري در هفت ماهه سال جاري از جمله عوامل توضيح دهنده برقراري ثبات در بازار به شمار مي آيند.
با توجه به اين که بنيان هاي اقتصادي، جهش و نوسانات اخير بازار ارز را تاييد نمي کند، لذا ماهيت اين تحولات بر خلاف سال هاي 1390 و 1391 از جنسي نيست که واجد آثار ماندگار باشد. کما اين که در سال هاي 1390 و 1391 نيز بخشي از جهش نرخ ارز، به دليل عوامل انتظاري بود که بعد از روي کار آمدن دولت يازدهم و اصلاح انتظارات، در طي زمان تعدیل شد.
البته در این میان از نقش اظهار نظرهای غیر سازنده و غیر کارشناسی برخی افراد که از طريق رسانه هاي جمعی، به ذکر ارقامی در خصوص نرخ ارز تحت عناوینی همچون نرخ واقعی ارز، نرخ تعادلی ارز، نرخ واقعی بازار، کف قیمت ارز و ... می پردازند، نباید غافل شد.
برخی از همین افراد در سال گذشته وقتی نرخ دلار در همين ايام به حوالی 3740 تومان رسید، پيش بيني مي كردند تا پایان سال 1394 نرخ از 4000 تومان فراتر می رود. اخیرا نیز برخی افراد بدون توجه به آثار منفی انتظاری این امر، به التهاب بازار دامن مي زنند و حتی بعضا" عنوان مي كنند دولت جهت جبران کسری بودجه از افزایش نرخ ارز استقبال می کند که قطعا درست نيست.
از صاحب نظران و اصحاب رسانه درخواست می كنم در بیان مطالب و تحليل هايي كه در خصوص تحولات نرخ ارز ارائه مي كنند به حساسیتهای بازار و ضرر و زیان هايي كه به دليل نوسانات هيجاني نرخ ارز به مردم و فعالين اقتصادي وارد مي شود توجه ویژه داشته باشند.
بانک مرکزي در طول سه سال گذشته همواره سعي نموده بازار ارز را در مسیر اصولی خود هدایت و از همين بابت نيز در خصوص انحرافات از مسير مزبور و بروز نوسانات ناپايدار اتخاذ موضع نموده است. در مقطعي با افت شديد و ناپايدار نرخ ارز، اينجانب عنوان نمودم که اين کاهش منطقي و پايدار نيست و امروز نيز از همان نگاه و منظر اعلام مي كنم که افزايش نرخ ارز در روزهاي اخير نيز يک شوک انتظاري است و پايدار نخواهد بود.
نگاهي به روند نرخ ارز طي سه سال اخير نشان مي دهد که نوسانات نرخ ، تحت تاثير عواملي مانند تقاضای فصلي (اربعين و سال نو)، رابطه برابري ارزها در بازارهاي جهاني و تقويت نرخ دلار، انتظارات در خصوص زمان اجراي برجام و نوسانات فصلي عرضه ارز توسط صادرکنندگان كالاهاي غيرنفتي (شرکت هاي پتروشيمي)، قرار داشته است.
روند تحولات بازار ارز در اين سال ها نشان داده است که پس از سپري شدن تعطيلات سال نو ميلادي و خروج تقاضای فصلي از بازار و همچنين تقويت عرضه ارز از سوي صادرکنندگان كالاهاي غيرنفتي که معمولاً در ماه هاي پايانی سال شدت مي گيرد، نرخ ارز در سه ماهه چهارم از روندي نزولي برخوردار بوده است.
به عنوان مثال در سال 1393، حداکثر نرخ دلار در همين ايام معادل 3595 تومان بود، حال آنکه نرخ دلار در پایان سال به 3399 تومان تقلیل یافت. به همین صورت در سال 1394، حداکثر نرخ دلار معادل 3737 تومان بود، حال آنکه در پایان سال به 3472 تومان کاهش پیدا کرد.
به هر حال، بانک مرکزي ضمن تاکيد بر ناپايداري تحولات اخير از تمامی تلاش خويش جهت مهار اين نوسانات و هدايت نرخ ارز در مسير اصولي و پايدار خود بهره خواهد جست.
اتمام خبر
