به گزارش روابط عمومی نیروی انسانی، هرچقدر هم که بگوییم اشتغال زنان بهتر شده، باز هم وقتی پای آمار و ارقام به میان می آید، یک جای کار می لنگد. حتی اگر میزان مشارکت اقتصادی زنان را بالا بدانیم، اگر آسیب شناسی در این حوزه صورت نگیرد، بازهم نتیجه مطلوب حاصل نمی شود.
چیزی که مولاوردی هم از آن با عنوان «کار ارزان زنان» یاد می کند. با این حال، عدد و آمارها حکایت از آن دارد که وضع، چندان هم مطلوب نیست. آنطور که بررسی های مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نشان می دهد، جمعیت زنان بیکار طی سال های ۹۰ تا ۹۶ از ۸۳۰ هزار و ۹۹۶ نفر به بیش از یک میلیون و ۳۷ هزار نفر افزایش یافته که از افزایش ۲۰۰ هزار نفری جمعیت زنان بیکار در این فاصله زمانی حکایت دارد.
اما دولت در این مدت چه برنامه ای را اجرا کرده و اگر اساسا برنامه ای هم بوده چرا هنوز به نتیجه مطلوبی نرسیده است؟ شهیندخت مولاوردی که چهار سال معاونت زنان ریاست جمهوری را بر عهده داشت، ضمن حضور در تحریریه اقتصاد۲۴ در پاسخ به این سوال خبرنگار ما می گوید: «در بحث اشتغال با دو موضوع روبرو هستیم؛ یکی نرخ مشارکت اقتصادی زنان است و یکی نرخ اشتغال و استخدام رسمی. در بخش دوم همیشه چالش داشته ایم، یعنی تقریبا در مقایسه با سال ۵۷ به صورت ثابت مانده و شاید عقبگرد هم داشته ایم، اما در نرخ مشارکت اقتصادی که خیلی عوامل را باید در نظر گرفت و شاخص های مختلفی در مورد آن مطرح می شود، وضعیت امیدوارکننده و رو به جلوست. از یک بابت البته ممکن است نگران کننده باشد.»
وی در عین حال می گوید: «در این نرخ بحث اشتغال غیررسمی را هم داریم. برآوردها حکایت از آن دارد که بازار کار به سمت زنانه شدن در حرکت است. البته عوامل مختلفی وجود دارد؛ از ارزان بودن کار زنان تا نیازی که قشرهایی از زنان به درآمد دارند و با توجه به وضعیت معیشتی که در آن قرار دارند ناچار به کار ارزان هستند.»
اما مساله ارزان بودن کار زنان و حتی «استثمارگونه» شدن آن، مساله ای است که مولاوردی هم آن را تایید می کند: «این مساله خیلی در چارچوب قوانین نیست و بعضا ممکن است حالت استثمارگونه هم به خود بگیرد. در برخی موارد ما گزارش هایی داشتیم که تعهدات سفیدامضا از زنان گرفته شده و سایر مواردی که از این بابت نگران کننده است.»
اما وضع ایران در شاخص های جهانی به چه صورت است؟ معاون سابق امور زنان ریاست جمهوری تاکید میکند: «در شاخص های جهانی هم مولفه های خاصی در بحث توانمندی اقتصادی زنان مورد توجه قرار می گیرد. به همین خاطر نه اشتغال غیررسمی زنان به حساب می آید و نه حضور زنان در عرصه های عمومی یا حوزه هایی مثل فرهنگ، کارآفرینی، حقوق و وکالت توجه می شود. زنان در این حوزه ها بسیار فعال هستند. این حوزه ها هم در محاسبات لحاظ نمی شود. در نهایت یکی از شاخص هایی که با آن چالش داریم و به عنوان ضعف برای کشور مطرح می شود، مشارکت اقتصادی زنان است که در این سال ها در کنار توانمندی سیاسی، رتبه ایران را بسیار پایین آورده به طوری که کشور ما بین ۴ یا ۵ کشور آخر جهان در شکاف جنسیتی است.»
وی در خصوص اینکه چه برنامه هایی در دولت یازدهم و دوازدهم در این رابطه صورت گرفته، می گوید: «برنامه های متعددی از ابتدای دولت یازدهم در دستور کار بوده و الان هم در حال پیگیری است اما آنچه به چشم می آید نرخ رسمی اشتغال و استخدام است که هنوز دستخوش تغییر نشده است. اخیرا معاونت امور زنان گزارش روند ۴۰ شاخص در ۴۰ سال گذشته را منتشر کرده است. آن گزارش بهتر عملکرد را نشان می دهد. مساله دیگر، محاسبه کار خانگی زنان است که نه در کشور ما و نه در کشورهای دیگر محاسبه نمی شود. این مساله یکی از حوزه هایی است که نیاز به توجه دارد و در برنامه های ما هم بود و برخی کارهای آن انجام شد و حتی کتاب هم در این رابطه نوشته شد.»
به گفته وی، عملا این اتفاق نیافتاد تا شاهد باشیم که کار خانگی زنان و آنچه تحت عنوان مسئولیت های خانگی زنان است مورد توجه قرار گیرد و خانه داری شغل محسوب شود. اگر اتفاق می افتاد نگاه ها را به این مساله تغییر می داد و مقاومتی که برای بیمه زنان خانوار داریم از بین می رفت. وی تاکید می کند در زمانی که در معاونت زنان بوده این مساله را در قالب بیمه های چند لایه پیش برده اما هنوز عملیاتی نشده است.
مساله دیگری که مولاوردی به آن اشاره می کند، بحث سند سیاستی اجرایی «اشتغال پایدار زنان» است، سندی که به گفته او، به دلیل جدی نگرفتن آن توسط شورای عالی اشتغال، عملا روی کاغذ باقی ماند: «این سند به صورت تعهد از طرف شورای عالی اشتغال بر عهده معاونت زنان گذاشته شد. این هدف در مورد آن دنبال می شد که زنان سرپرست خانوار و دختران فارغ التحصیل دانشگاهی را به صورت خاص مورد توجه قرار دهیم. این سند را تدوین کردیم و چندین راهکار را پیشنهاد دادیم که یکی، بحث بیمه بود، اما چون شورای عالی اشتغال آن سند را جدی نگرفت، طبیعتا این بخش هم مغفول ماند.»
اتمام خبر
